نقدی بر روشهای سنتی ارزیابی اثرات زیست محیطی (ریام، فولچی و تصمیم گیری چندمعیاره) و استفاده از تحلیل پوششی داده ها به عنوان یک رویکرد نوین با محوریت توسعه پایدار

روش‌های سنتی ارزیابی اثرات زیست‌محیطی مانند لئوپولد، فولچی و ماتریس ریام، تنها به تأثیرات مخرب طرح توجه نموده و کمتر مزایای اقتصادیو اجتماعی یک واحد صنعتی در آن‌ها در نظر گرفته میشود. تحلیل پوششی داده ها به ‌عنوان یک رویکرد نوین در ارزیابی واحدهای صنعتی علاوه بر مسائل زیست‌محیطی، تأثیرات مثبت اقتصادی و اجتماعی طرح را نیز در نظر گرفته و یک ارزیابی جامع از واحد صنعتی موردنظر ارائه می‌نماید. در پژوهش حاضر کارخانه زغال شویی البرز شرقی در شمال ایران به‌عنوان مطالعه موردی در نظر گرفته‌شده است و 19 فعالیت کارخانه و 11 مؤلفه زیست محیطی در ارزیابی اثرات زیست محیطی کارخانه مورد استفاده قرار گرفته‌اند. برای حل مسئله از دو رویکرد مرسوم تحلیل پوششی داده ها به نام های CRS و VRS استفاده شده است. نتایج نشان داد که مؤلفه‌های "بوم‌شناسی" و "چشم‌انداز منطقه" به‌عنوان مؤلفه‌های دارای بیشترین خطر می‌بایست موردتوجه جدی قرار گیرند. همچنین رسم نمودار "پتانسیل بهبود" در روش تحلیل پوششی داده ها می‌تواند به‌عنوان یک ابزار مؤثر در تعیین طرح‌های توسعه و بهبود فعالیت‌های کارخانه مؤثر باشد. استفاده از مدل CRS با رویکرد افزایش خروجی ها نشان داد که برخی فعالیت‌های کارخانه مانند "دمپ خوراک ورودی" ، "پساب کارخانه" و "میزان مصرف آب در کارخانه" بیشترین اختلاف را با حالت بهینه داشتند و در طرح‌های توسعه‌ای آینده این مؤلفه‌ها حتماً باید به‌منظور اصلاح مدنظر قرار گیرند. درنهایت می‌توان گفت ارزیابی اثرات زیست‌محیطی کارخانه زغال شویی با رویکرد CRS خروجی محور در شرایط فعلی کارخانه به مفاهیم توسعه پایدار نزدیک‌تر است و می‌تواند ملاک عمل قرار گیرد.